Mokhoa oa ho thibela bahlaseluoa ba fapaneng ho fapane le linokoane tsa kamehla

Puisano le Moprofesa oa Cincinnati

Thuto ea Cybercriminology e sa ntsane e le mocha oa saense oa sechaba. Moprofesa Joe Nedelec oa Univesithi ea Cincinnati ke e mong oa bafuputsi ba tsitlallelang ho eketsa kutloisiso ea rona ea hore na ke hobane'ng ha basomi le linokoane tsa Inthanete ba etsa seo ba se etsang.

Moprofesa Nedelec o na le Lenaneo la Toka ea Toka ho U ea C. O ile a kopana le About.com ho re bolella ho eketsehileng ka kelello ea cybercriminal. Mona ke tlaleho ea lipuisano tseo.

01 ea 05

Ba-Cybercriminals ha ba Tšoane le linokoane tsa seterateng

Mokhoa oa ho sebelisa li-cybercriminals o fapane joang le likoti tse tloaelehileng tsa literateng. Schwanberg / Getty

About.com : "Prof. Nedelec: ke eng e etsang hore letšoao la cybercriminal le hore li fapane joang le linokoane tse tloaelehileng tsa seterateng?"

Prof. Nedelec:

Ho etsa lipatlisiso ho batho ba li-cybercriminals ho thata. Ba seng bakae ba bona ba tšoaroa, kahoo re ke ke ra ea teronkong kapa lichankaneng ho ea buisana le bona joaloka rona ka litlokotsebe. Ho feta moo, Inthanete e fana ka boitsebiso bo bongata bo sa tsejoeng (bonyane bakeng sa ba tsebang ho pata) le ba li-cybercriminals ba ka lula ba sa tsejoe. Ka lebaka leo, lipatlisiso mabapi le ts'ebetso ea lik'homphieutha li sa le monyenyane, kahoo ha ho na tse ling tse fumanoeng hantle kapa tse tsosolositsoeng empa lipatlisiso tse ling li hlahile. Ka mohlala, bafuputsi ba hlokomela hore ho arohana ha mofosi le motho ea hlokofalitsoeng ke lebaka le ka sehloohong leo ka lona ba bang ba li-cybercriminals ba khonang ho lokafatsa liketso tsa bona tsa tlōlo ea molao. Ho bonolo ho nahana hore kotsi ha e etsoe ha motho ea hlokofalitsoeng a sa nepahale ka pel'a bona. Bafuputsi ba bangata ba hlokometse hore ba bang ba li-cybercriminals, haholo-holo hackers e kotsi, ba susumelitsoe feela ke bothata ba ho ntlafatsa tsamaiso ea inthanete. Ho phaella moo, ditshwantsho tsa boemo bo botle bo bontšitse hore ba bang ba nang le ts'ebetso ea lik'homphieutha ba ikhethetse ho sebelisa tsebo ea bona tlōlo ea molao hobane ba ka etsa chelete e ngata ho feta mosebetsi o amohelehang.

Ha ho ntse ho e-na le ho fapana ho ea ka lisosa tsa boitšoaro lipakeng tsa li-cybercriminals le line-line kapa litlokotsebe tsa seterateng, ho na le phapang e kholo. Ka mohlala, batho ba nang le tšekamelo e feteletseng ba ka 'na ba kopanela boitšoarong bo sa tloaelehang ho feta ba se nang boikaketsi. Leha ho le joalo, kamehla ho fumanoa hona ha ho sebetse hantle ha ho etsoa boitsebiso ba k'homphieutha. Ho hloka mamello e kholo le bokhoni ba theknoloji ho atleha ho kopanela mefuta e mengata ea liketso tsa tlōlo ea molao ka ho fetisisa Inthaneteng. Sena se fapane hōle le senokoane sa seterateng seo litsebi tsa theknoloji li sa tsebeng ka ho teba. E le ho tšehetsa taba ena, lipatlisiso li bontšitse hore batho ba kenang tlhōlisanong ea tlōlo ea molao ka marang-rang ha ba khone ho kopanela liketsong tsa tlōlo ea molao ka ntle ho naha. Hape, lipatlisiso tsena li sa le monyenyane 'me ho tla ba monate ho bona hore na bafuputsi ba nakong e tlang ba ka fumana eng ka sehlooho sena sa bohlokoa haholo.

02 ea 05

U Etsa'ng Hore U Khahle Maikutlo a Batho ba Tlalehileng Libukeng?

Ke Hobane'ng ha Batho ba Bang ba Khahloa ke ho Etsa Liketso Tse Ngotsoeng ka ho Fetisisa ho Hlokoa Batho ba Bang? Ryan / Getty

About.com : "Batsoali ba bang ba etsa'ng ho lebisa tlhokomelo e mpe ea ba-cybercriminals?"

Prof. Nedelec:

Ha bafuputsi ba hlokometse bahlaseluoa ba bokooa ba lik'homphieutha, ba hlokometse lintho tse 'maloa tse thahasellisang. Ka mohlala, litšobotsi tsa botho tse kang letsoalo li bonahala li amana le ho hlaseloa ha batho ka tsela e joalo hoo ba sa hlokeng tlhokomelo ba bona ba nang le monyetla o eketsehileng oa ho hlaseloa ka lebaka la ho nyatsa likokoana-hloko. Liphuputso tse joalo ke ka baka la lik'hamphani le mekhatlo e mengata e batlang hore basebeletsi ba bona ba fetohe hangata ma-passwords. Tsebo e tlaase ea theknoloji le ho hloka tsebo ea Inthanete li boetse li amana le ho hlaseloa ha cyber. Litšobotsi tsena tsa mahlatsipa li lebisa katlehong ea mekhoa e kang phishing le boenjiniere ba sechaba. Ba-Cybercriminals ba falletse ka nģ'ane ho li-imeile tse bonolo 'tsa Nigerian Prince' (le hoja bohle re ntse re li fumana) ho melaetsa e batlang e le lipale tsa melaetsa e ka fumanoang baneng ba tsona kapa lik'hamphani tsa karete ea mokitlane. Ba-Cybercriminals ba itšetlehile ka ho hlōleha ha bahlaseluoa ho lemoha molaetsa oa bohata le ho sebelisa hampe 'bofokoli ba batho'.

03 ea 05

Keletso ea li-Cybercriminologist bakeng sa Babali ba About.com

Kamoo U ka Qobang ho ba Mochine oa Cybicictim. Peopleimages.com / Getty

About.com : "Ke keletso efe eo u nang le eona bakeng sa hore batho ba sebelise melaetsa ea sechaba ka mokhoa o bolokehileng le ho kopanela setso sa inthanete?"

Prof. Nedelec:

Ke atisa ho lebisa mekhoa e sireletsehileng ea marang-rang le liithuti tsa ka ka ho etsa hore ba nahane hore na Inthanete e ka ba joang haeba e ne e le 'bophelo ba sebele'. Ke ba botsa hore na ba tla be ba apere t-shirt e hlalosang ka ho hlaka hore ho na le motho ea khetholloang ke batho kapa ba ratanang le ba bong bo fapaneng kapa ba ratang ho kopanela liphate lefatšeng ka bophara ho bona, kapa haeba ba ka sebelisa mokhatlo oa '1234' monyako oa garage, mochine oa libaesekele le fono har'a lipotso tse ling tse amanang le bothata bo botle ba inthaneteng. Karabo ea lipotso tsena e lula e re "Che, ha ho joalo!". Empa lipatlisiso li bontša hore batho ba kopanela mekhoeng ena ea boitšoaro ka inthanete nako eohle.

Ho nahana ka boitšoaro ba hau bo inthaneteng e le 'boitšoaro ba sebele' ho thusa ho thibela takatso ea ho sebelisa hampe boitsebiso ba Inthaneteng le ho hlokomela liphello tsa nako e telele tsa ho romella lisebelisoa tse kotsi tse marang-rang. Mabapi le li-passwords tse matla, litsebi tsa ts'ireletso ea digital li buella ho sebelisoa ha batsamaisi ba password le ho netefatsa mehato e 'meli bakeng sa litlaleho tsa inthaneteng. Tlhokomeliso e eketsehileng ea maqheka a sebelisoang ke ba-cybercriminals hape ke a bohlokoa. Ka mohlala, morao tjena ba hlasetsoeng ke li-cybercriminals ba tsepamisitse maikutlo ho kenya litefello tsa lekhetho la bohata ka lintlha tsa bosholu ba sechaba. Tsela e 'ngoe ea ho qoba ho ba mahlatsipa a maqheka a joalo ke ho etsa akhaonto leqepheng la marang-rang la IRS. Litsela tse ling tsa ho qoba ts'ebetso ea ts'oaetso e kenyelletsa ho ba le boikemisetso ba ho shebella libanka tsa hau le likhaonto tsa mokitlane ka ho hlahloba ka hloko kapa ho lemosoa ha ho rekoa. Mabapi le li-email tsa phishing le litlhahlobo tse tšoanang, libanka tse ngata le lik'hamphani tsa likarete tsa mokitlane li ke ke tsa romela melaetsa ka li-link tse kenngoa, mme ba bang ba melaetsa ba melaetsa ba lokela ho sheba ho bona moo hokahanngoa ho melaetsa e hlileng e eang (ke hore, URL) pele e tobetsa ho eona . Qetellong, joaloka tse ling tsa mekhoa ea khale ka ho fetisisa e sa amaneng le Inthanete, litsebi tsa khale "Haeba ho bonahala ho le monate hore e se ke ea e-ba 'nete, mohlomong" e amana le lits'ebeletso tsa marang-rang le boqhekelli (ho akarelletsa le melaetsa ea melaetsa). Ho boloka lipelaelo tse phetseng hantle ha u shebile boitsebiso bo inthaneteng ke leqheka le leholo leo u ka le sebelisang. Ho etsa joalo ho tla thibela batho ba nang le ts'oaetso ea melaetsa ho se sebelise marang-rang a fokolang ka ts'ireletso ea digital: batho.

04 ea 05

Ke Hobane'ng ha U Ithuta Boitsebiso ba Cybercriber?

Prof. Joe Nedelec, U oa Cincinnati Criminology Dept. Joe Nedelec

About.com : "Prof. Nedelec, re bolelle ka lipatlisiso le ts'ebetso ea hau ea ts'ebetso ea ts'ebetso ea ts'ebetso ea lik'homphieutha. Ke hobane'ng ha e le tse thahasellisang ho uena? E bapisoa joang le tse ling tsa saense tsa sechaba?"

Prof. Nedelec:

Ntho e ka sehloohong eo ke e thahasellang ke setsebi sa li-criminologist ke ho hlahloba litsela tse sa tšoaneng tseo ho se tšoaneng ho ka amang boitšoaro ba batho ka tsona, ho akarelletsa le boitšoaro bo sa tloaelehang. Lipatlisiso tsa ka mabapi le ts'oaetso ea lik'homphieutha li susumelitsoe ke thahasello e tšoanang: ke hobane'ng ha batho ba bang ba batla ho kopanela liphate tsa lik'homphieutha kapa ba hlekefetsoa ke ts'oaetso ea ts'oaetso? Boholo ba litsebi li sa tsoa sheba lintlha tsa theknoloji ea taba ena empa lipatlisiso tse eketsehileng li qala ho lebisa tlhokomelo karolong ea boitšoaro ba motho ea ts'oaetso ea cyber.

Joaloka setsebi sa litsebi tsa botlokotsebe, ke hlokometse hore ts'ebeliso ea lik'homphieutha e fana ka ts'ebetso ea toka ea toka, mekhatlo ea 'muso (malapeng le linaheng tse ling), le litlokotsebe joaloka taeo ea thuto e nang le mathata a mangata. Litaba tse amanang le ts'ebetso ea lik'homphieutha le ts'ireletso ea digital ke buka e kholo ea hore li phephetsa litsela tsa setso tseo re phelang ka tsona, joalo ka mefuta ea lihloliloeng, re sebetsane le mekhoa e khahlanong le mekhoa ea boipheliso kapa ea linokoane nakong e fetileng. Litšobotsi tse ikhethang tsa sebaka sa marang-rang-tse kang ho se tsejoe le ho senyeha ha mekhahlelo ea libaka-li batla li le maemong a sa tloaelehang ho mekhoa ea toka ea litlokotsebe le mekhoa ea ts'ebetso. Leha ho le joalo, mathata ana, le hoja a le boima, a boetse a fana ka monyetla oa ho bōpa le ho hōla ha lipatlisiso, likamano tsa machaba, le ho ithuta boitšoaro ba batho, ho akarelletsa le boitšoaro ba inthaneteng. Lebaka le leng leo ka lona ke fumanang tšimo ena e thahasellisang ke mathata a khethehileng ao a nang le 'ona.

05 ea 05

Moo U ka Eang Haeba U Batla ho Ithuta ho Eketsehileng Mabapi le Batho ba Senyang Libuka

Lisebelisoa bakeng sa ho kenyelletsa ts'ebetsong ea ts'ebetsong. Bronstein / Getty

About.com : "Ke lisebelisoa life le likhokahano tseo u li khothalletsang batho ba nang le thahasello ea ho ithuta ho eketsehileng ka botlokotsebe ba cyber le tlhōlisano ea tlhōlisano?"

Prof. Nedelec:

Mabitso a kang Brian Krebs's krebsonsecurity.com ke mehloli e babatsehang ea litsebi le li-novice tse tšoanang. Bakeng sa ba nang le litsebo tsa thuto, ho na le lenane le lenyenyane la likoranta tse hlahlobiloeng ke lithaka tse sebetsanang le ts'oaetso ea cyber le tlhabollo ea molao (mohlala, International Journal of Cyber ​​Criminology www.cybercrimejournal.com) hammoho le lihlooho ka bomong libukeng tse ngata tse sa tšoaneng. Ho na le palo e ntseng e eketseha ea libuka tse ntle, tse peli tsa thuto le tse sa rutehang, tse amanang le ts'ebetso ea lik'homphieutha le tšireletso ea digital. Ke na le liithuti tsa ka tsa ho bala Cybercrime le Society hammoho le Thomas Holt's Crime Online. Sechaba sa Spre Nation sa Krebs ha se thuto ebile se shebahala ka mokhoa o tsotehang ka sekhahla sa ho ata ha spam le li-pharmacy tse sa lumelloeng ke molao tse tsamaisanang le ho phatloha ha melaetsa ea imeile. Livideo tse ngata tse thahasellisang le litokomane li ka fumanoa ho tsoa mehloling e kang leqephe la websaete la TED (www.ted.com/playlists/10/who_are_the_hackers), BBC, le likopano tsa ts'ireletso ea cyber / hacker tse kang DEF CON (www.defcon.org) .